Chúng ta cần nghỉ ngơi, đọc sách và kết nối lại. Đây là việc lao động không nhìn thấy được giúp chúng ta trở nên sáng tạo hơn.
Mùa hè này, tôi khát khao được trở thành châu chấu, không muốn làm kiến.
Bạn có nhớ ngụ ngôn Aesop không? Châu chấu rong chơi suốt những tháng hè trong khi kiến thì làm việc chăm chỉ tích trữ lương thực cho mùa đông. Khi thu đến, kiến từ chối chia sẻ thức ăn với châu chấu đang lả đi vì đói. Bài học đạo đức là: có lúc chơi và có lúc phải làm việc.
Nhưng nhỡ đâu châu chấu chỉ trông có vẻ như là đang không làm việc. Nhỡ đâu khi là một nghệ sĩ, việc rong chơi của châu chấu lại rất quan trọng đối với nó, chỉ là không ai nhìn thấy cả. Trong bài này chúng ta sẽ nói về thời gian thư nhàn.
Cần có thời gian thư nhàn để phát triển mọi thứ từ mùa vụ nông nghiệp đến những mùa vụ mang tính hình tượng như sách vở và trẻ em. Để làm việc đó, chúng ta cần nghỉ ngơi, đọc sách và kết nối lại. Đó chính là lao động vô hình giúp chúng ta trở nên sáng tạo hơn.
Tôi không nói đến sự buồn chán mặc dù đây là một phần của việc duy trì sự sáng tạo. Tôi đang nói đến việc tiếp lại năng lượng chủ động mà nghe ra có vẻ như hơi đi ngược lại với nỗi ám ảnh của chúng ta phải làm việc hiệu quả. Đọc sách, đi thăm bảo tàng, lang thang ngắm người qua lại ở công viên. Mặc dù chúng ta thường tự nhận rằng mình coi trọng các nghệ sĩ và lãng mạn hóa các nàng thơ của họ, nhưng những hoạt động trên thường không được coi là làm việc.
Và tôi sẽ không nói về các kỳ nghỉ và cuối tuần. Tôi đang nói đến việc thực hành thường xuyên hơn, coi nó như là một phần của công việc, chứ không phải một thứ bên ngoài công việc. Trong những khoảng trống mỗi khi hoàn thành một dự án, chúng ta hãy tự cho phép mình xem những bộ phim yêu thích, ngủ thoải mái, đi dạo. Điều đó có thể nghe như hơi phóng túng, hơi lười biếng nhưng sự khác biệt giữa lười biếng và tự do đó là tôi đang thực sự làm công việc của mình.
Trong một bài viết của mình, Ian Sohn, chủ tịch công ty quảng cáo và tiếp thị kỹ thuật số Wunderman Chicago, đã bảo vệ tầm nhìn của anh về một môi trường làm việc lành mạnh và nhân văn: “Tôi không bao giờ cần biết là hôm nay bạn đang làm việc ở nhà vì đơn giản là bạn cần sự yên lặng. Tôi thực sự phẫn nộ với việc chúng ta cảm thấy như thế nào khi chúng ta phải xin lỗi vì có cuộc sống riêng và việc kết nối/sẵn sàng liên tục (thậm chí là cảm thức về điều đó) đã trở thành một kỹ năng được coi trọng như thế nào.”
Bảo vệ và thực hiện thời gian thư nhàn là một hành động phản kháng; nó có thể khiến chúng ta cảm thấy lạc điệu với với nền văn hóa làm việc hiện đại. Mọi người sẽ nghĩ nếu bạn chẳng thể hiện ra là mình đang sản xuất một thứ gì đó thì bạn chẳng có giá trị gì. Lúc này dành thời gian để không làm gì nghe như thật tham lam và lãng phí.
Những câu chuyện hàng ngày cho chúng ta biết được đích xác những kỳ vọng về một ngày làm việc và giá trị đặt trên việc chúng ta dành thời gian đó như thế nào. Chúng ta được kỳ vọng phải làm việc và sau đó nói về điều đó. Nhưng nền văn hóa luôn luôn làm việc này đang tạo ra những con người “suy nhược”. Đây là một chu trình khủng bố và tự hủy diệt.
Có vài thứ cần nói về trạng thái không hoạt động tĩnh lặng khi hiển nhiên hầu như chẳng có gì diễn ra. Chúng ta có thể có những giai đoạn sản xuất mãnh liệt; để đạt được điều đó, chúng ta cần những khoảng thời gian dành cho việc nghỉ ngơi. Khi nghỉ ngơi, chúng ta sẽ khôi phục được tư duy phong phú và năng động. Bạn có thể cần một tháng thư nhàn sau một dự án lớn. Hoặc có thể là hai tuần. Nên áp dụng thời gian thư nhàn này cho dù bạn làm việc ở một văn hóa công sở mà tất cả mọi ánh mắt đều hướng đến bạn hay khi bạn là một nhân viên hợp đồng tự sắp xếp thời gian làm việc của mình.
Tôi không cho rằng thời gian thư nhàn chỉ là một mẹo nhỏ trong cuộc sống theo cách mà thiền đã bị sử dụng như một thứ để tăng năng suất của bạn. Mặt tốt của việc có thời gian thư nhàn như này toàn diện hơn – đó là tạo dựng một hệ sinh thái nơi mà người làm việc được coi như con người thay vì những chiếc máy tự động. Tất nhiên không phải ai cũng có thể rời khỏi dây chuyền làm việc theo ý mình. Nhưng thời gian thư nhàn có thể có những hình thức khác nhau cho từng người và tìm ra thời gian thư nhàn là điều có thể làm được trong hầu hết môi trường làm việc.
Tất cả chúng ta đều phải vật lộn hàng ngày với sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Thời gian thư nhàn, khi được thực hiện đúng cách, có thể gợi nhắc cho chúng ta về việc ban đầu tại sao chúng ta lại chọn công việc này.
Theo The New York Times – You Are Doing Something Important When You Aren’t Doing Anything